STRZELEC - KONIOWÓD, 3 KOMPANIA CKM 29 PUŁKU STRZELCÓW KANIOWSKICH

Puszcza Kampinoska, rejon wsi Dąbrowa Stara, 18 września 1939

29 pułk strzelców Kaniowskich dowodzony przez płk Floriana Gryla wchodził w skład 25 Kaliskiej Dywizji Piechoty gen. bryg. Franciszka Altera z Armii "Poznań" (29 pułk strzelców Kaniowskich z Kalisza, 56 pułk piechoty Wielkopolskiej z Krotoszyna, 60 pułk piechoty Wielkopolskiej z Ostrowa Wlkp., 25 pułk artylerii lekkiej z Kalisza). W okresie mobilizacji 29 pułk strzelców Kaniowskich sformował 9 baon strzelców, a do artylerii dywizyjnej dołączył 25 dywizjon artylerii ciężkiej (wysłany z poznańskiego 7 pułku artylerii ciężkiej). W pierwszych dniach września 1939 pułk stanowił odwód 25 DP zaangażowanej w działania osłonowe i walki graniczne pod Krotoszynem i Ostrowem, następnie wycofany wraz z dywizją na przedmoście pod Kołem wchodzi dnia 9 września do bitwy nad Bzurą biorąc udział w zdobyciu Łęczycy. W trzeciej fazie bitwy nad Bzurą 29 -ty walczy pod Adamową Górą z czołgami niemieckiej 4Dywizji Pancernej, nocą 16/17 września pułk przeprawia się przez Bzurę w składzie 25 DP, która wspólnie z 15 DP otrzymała zadanie trzymania przepraw w Brochowie i Witkowicach do chwili nadejścia Armii "Pomorze" spod Łowicza i grup osłonowych. Niestety obie polskie dywizje nie spełniły oczekiwanego zadania - wobec miażdżącej przewagi niemieckiej w broni pancernej, artylerii i lotnictwie szukając schronienia przed zniszczeniem w otwartym terenie odeszły do Puszczy Kampinoskiej. Oddziały 25 DP po sforsowaniu Bzury zamiast zgodnie z rozkazem maszerować południowym skrajem Puszczy skierowały się do jej części północnej, do rejonu Krzywej Góry, skąd dowódca dywizji postanowił skierować je do rejonu Cisowe - Dąbrowa Stara, by tam zająć stanowiska obronne w celu ubezpieczenia marszu jednostek polskich idących znad Bzury ku Modlinowi. W dniu 18 września w wyniku leśnych walk pod Cisowymi i Górkami, z powodu braku map i konieczności przedzierania się na przełaj w trudnym terenie pułki 25 DP: 56, 60 i 29pp tracą ze sobą łączność. Do nakazanego rozkazem d-cy dywizji rejonu dotarł 29 pułk Strzelców Kaniowskich, którego II i III batalion okopał się pod Dąbrową Starą frontem na południe zajmując stanowiska na wysokiej skarpie dominującej ponad terenem zajętym przez niemiecką 29DP Zmot i 2 DLek. Wieczorem 18 września pułk na rozkaz dowódcy dywizji opuszcza rejon Starej Dąbrowy, przechodzi do Cybulic, gdzie ponownie nawiązuje kontakt z 56 i 60pp i w składzie macierzystej dywizji przechodzi do rejonu koncentracji i reorganizacji pod Palmirami, skąd po odpoczynku 19 września wieczorem przez Sadową w straży tylnej dywizji wyrusza dla opanowania rejonu Młociny - Buraków i nawiązuje kontakt z I/30 p. Strzelców Kaniowskich broniącym stolicy pod Młocinami - Placówką by zająć w dniach 21/22 września stanowiska na szosie Bielany - Wawrzyszew oraz w Lasku Bielańskim - już w strukturach Armii "Warszawa".

Prezentowane sylwetki ukazują odtworzoną postać żołnierza 29 Pułku Strzelców Kaniowskich służącego w kompanii CKM jako koniowód oraz sylwetkę konia klasy "M" używanego jako siła pociągowa biedek - dwukołowych pojazdów do przewozu ckm, moździerzy i amunicji w jednostkach piechoty WP - podczas postoju w przemarszu przez Puszczę Kampinoską w odwrocie znad dolnej Bzury w dniu 18 września 1939 roku.

Plener fotograficzny odbył się w Puszczy Kampinoskiej, w autentycznym, historycznym miejscu pobytu, przemarszu i walk jednostek 25 DP, w tym 29PSKan.

Ubiór koniowoda stanowi powszechnie używany w WP sukienny mundur polowy wz 19 - kurtka, spodnie piechoty z owijaczami wz 23. Obuwiem są sznurowane trzewiki wz 31 - buty pochodzą z zapasów mobilizacyjnych - przed wydaniem butów zmobilizowanemu rezerwiście w pośpiechu mobilizacyjnym warsztaty szewskie pułku nie zdołały ich zaczernić (zabieg praktykowany w WP).

Głowę zabezpiecza hełm stalowy wz 31. Żołnierz posiada typowe elementy oporządzenia niezbędne piechurowi w polu. Stroczony tornister przewożony jest zgodnie z przepisem i zwyczajem na skrzyni biedki wz 33. Uzbrojenie koniowoda stanowi stary karabin mauser z bagnetem. Na biedce znajduje się ckm wz 30 w położeniu bojowym i marszowym (karabin i podstawa rozłączone). W skrzyni ładunkowej zwraca uwagę niemiecka broń podniesiona przez zapobiegliwego koniowoda z pola bitwy.

Koń typu T (taborowy) zaprzężony do biedki pod ckm wz 33 ubrany jest w uprząż szorową, na grzbiecie konia szara derka wełniana, na niej charakterystyczne siodełko przekonne (instr. siodełko jednokonki) umożliwiające lepsze rozłożenie ciężaru biedki na ciele konia podczas pracy. Na głowie konia widoczna nowa, pochodząca z zapasów mobilizacyjnych uździenica taborowa wz 27.

Biedka wz 33 amortyzowana, posiada przystosowanie do przewozu 81 mm moździerza Stockes-Brandt oraz lawetkę do strzelania p-lot z ckm.

Pozowali: Marcin Groński i wałach Koral vel Bębenek

Serdeczne podziękowania za użyczenie konia składamy Panu Piotrowskiemu ze Stajni DORADO w Secyminie Nowym http://www.stajniadorado.pl/

Artykuł i zdjęcia: Artur Szczepaniak