C Y T A D E L A

parzydar

W ostatnią sobotę miałem okazję być w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie.
Zebrano tam samoloty z różnych okresów rozwoju lotnictwa, dla miłośników sztuki lotniczej jest to na pewno duchowa uczta móc je z bliska oglądać.

Jednakże najciekawszym i najbardziej wzruszającym momentem tej wizyty całkiem zresztą niespodzianie było uruchamianie PWS – 26. Jedynego egzemplarza na świecie, tej jakże zasłużonej dla naszego lotnictwa maszyny. Wcześniej nie miałem okazji słyszeć grającego silnika PeWuSiaka (samolot ten oczywiście już nie lata).
Nie miałem kamery i to, co zarejestrowałem zrobiłem komórką (jakość średnia).
Warto popatrzeć, jaka był procedura rozruchowa i jak brzmiał silnik.
Procedura z grubsza była taka:
- wprowadzenie ręczną pompką przy osłonie silnika, paliwa do trzech zbiorniczków przy górnych cylindrach
- ręczny obrót śmigłem (kilka obrotów), wprowadzenie paliwa do instalacji, kompresja w cylindrach
- napędzanie ręczne, korbą, mechanizmu bezwładnościowego, który po odpowiednim rozkręceniu był podłączany do wału, aby pociągnąć tłoki. Załączenie wału następowało poprzez naciśnięcie dźwigni pod osłoną silnika.
- w tym samym momencie pilot w kabinie podłączał iskrowniki i silnik rozpoczynał pracę.

Pokaz był wykonany profesjonalnie z zachowanie wszystkich niezbędnych faz podczas uruchamiania jak i pracy (odpowiednie odczekanie na małych obrotach przed zatrzymaniem, aby silnik trochę ostygł).
Oczami wyobraźni widziałem jak to mogło wyglądać na prawdziwych lotniskach, sprawne działanie zespołu mechaników.

Polecam to Muzeum – jest tam wiele wspaniałych zabytków.

Sarna

Pozazdrościć! Darek, a czy wiesz coś może więcej o 11-stce? -
http://lotniczapolska.pl/...owac-P-11,15314

parzydar

Znam tę inicjatywę. Budowa od podstaw latającego samolotu z uwzględnieniem dzisiejszych wymagań będzie kosztowna i potrwa trochę.
Odbudowa RWD - 5 (znacznie prostszego samolotu) trwała kilka lat - środki finansowe były też zbierane publicznie.

ArturS · Dołączył: 24 Sty 2005 Posty: 3968 Skąd: Z piechoty

W maju tego roku byłem w krakowskim muzeum.
Od P11 c poprostu nie mogłem odejść.
Szczegóły konstrukcyjne poszycia, lotek, stateczników, wnęki na km w kadłubie widoczne jak na wyciągniecie ręki.
Pod samolotem brytwanki, do ktorych kapie olej.

Z tematów scisłe wojskowych jest ponadto łopata śmigła od 'Łosia', drązek strowy "Karasia".
hełmofon lotniczy, okulary "PROTECTOR", drelichwy kombinezon letni ( starszy typ) , rogatywka i kurtka wz 36 porucznika 2 pułku lorniczego z łapkami w lotniczym kolorze ciemnozółtym. Kurtka uszyta z diagonalu w kolorze khaki - noszona przed wprowadzeniem mundurow szarostalowych do lotnictwa.
Pamiątki "kochanemu dowodcy" w tym z 5 i 6 pułku lotniczego.

Niestety brak czasu ( zbyt długo krazyłem wokół P-11c) spowodował, ze nie zwiedzilem sali z silnikami lotniczymi.

lucjusz8 · Dołączył: 31 Lip 2005 Posty: 1218 Skąd: Sanok

Hełmofon - miałem na wyciagnięcie ręki podczas kręcenia "Tragedii R XIII" - dokładnie ten z Muz. Lot. Dokładnie go obfotografowałem. Produkcja - bodajże Wytwórnia Balonów z Legionowa.

parzydar

Taki hełmofon to rzadka rzecz. Z chęcią zobaczyłbym zdjęcia, które masz.
Może z czasem udałoby się go zrekonstruować ?

Sarna

hauba lotnicza wz. 38 Wytwórni Balonów i Spadochronów w Legionowie,
- opis egz. z MWP, rozm. 58, podpisany "Kuczak" -
http://www.muzeumwp.pl/em...a-wzor-1938.php
+
http://www.weu1918-1939.p...rzet_hauba.html
wersja czołgowa -
http://www.weu1918-1939.p...e_helmofon.html

kombinezon i spadochron plecowy Wytwórni Balonów i Spadochronów w Legionowie,
z 18.4.39, 29 esk.Tow. 2. Pułku Lotniczego w Krakowie -
http://www.muzeumwp.pl/em...skiego-1939.php

"Wytwórnia Balonów i Spadochronów w Legionowie" powstała w 1920 roku w Poznaniu jako Centralne Zakłady Aeronautyczne. Pod konie 1920 roku zostały przeniesione do Legionowa (Jabłonnej). W 1924 roku zmieniły nazwę na Centralny Zakład Balonowy. Produkowano głównie różnego rodzaju balony. Od 1929 roku zakłady noszą nazwę Wojskowa Wytwórnia Balonowa wytwarza balony i spadochrony "Polski Irvin" na licencji firmy Irvin Air Chute Co., namioty i hangary samolotowe. W 1936 roku zmieniono znowu nazwę zakładów na Wytwórnia Balonów i Spadochronów i rozszerzono asortyment produkowanych przedmiotów wyposażenia lotnictwa. Oprócz spadochronów, balonów, namiotów, hangarów lotniczych, ekwipunek lotniczy (kominiarki, kaski, kombinezony lotnicze letnie i zimowe, rękawice, buty futrzane, teczki dla personelu lotniczego), płachty brezentowe do napełniania balonów. Osłony- ocieplacze silników samolotowych, pneumatyczne łodzie brezentowe dla saperów, ubrania dla nurków.

Mundur wz.1936 ppłk dypl. lotn. Mariana Romeyki
http://www.muzeumwp.pl/em...ana-romeyki.php

lucjusz8 · Dołączył: 31 Lip 2005 Posty: 1218 Skąd: Sanok

Tomek - czy u mnie komputer szwankuje, czy nie ma żadnych zdjęć w linkach z Muz.WP, które wstawiłeś? Same opisy?

Obiecana hauba/hełmofon lotniczy:

Sarna

Fantastycznie wykonany hełm... coś pięknego.
Lucjusz, MWP nie wstawiło przy tych opisach żadnych zdjęć, nie wiem, czy tak zazdrośnie strzegą tych wizerunków eksponatów, czy to wynik niedopracowania strony. Beznadzieja.

parzydar

Wygląda jak z magazynu. Widać szczegóły.

Sarna

Jeszcze galeria o nowych mundurach lotników z 1936 r.:
http://audiovis.nac.gov.p...e7bbb4b2e7f7fd/
http://audiovis.nac.gov.p...e7bbb4b2e7f7fd/
http://audiovis.nac.gov.p...e7bbb4b2e7f7fd/
http://audiovis.nac.gov.p...e7bbb4b2e7f7fd/
http://audiovis.nac.gov.p...e7bbb4b2e7f7fd/

ale to zdjęcie po prostu wbija w fotel -
http://audiovis.nac.gov.p...e7bbb4b2e7f7fd/

parzydar

Z tego co się dowiedziałem te zdjęcia (cała seria) były specjalnie zrobione celem zaprezentowania nowego munduru. W tle Lublin R XIII.

Jedno z nich mam w swoich zbiorach.
To ostatnie to ewidentnie oddział spadochroniarzy - szkoda że nie widać w całości sztandaru.

Tutaj SPL - bez tornistrów.

http://audiovis.nac.gov.pl/obraz/141436:3/

Sarna

Oczywiście, bo to uczestnicy kursu z Legionowa, być może oddział spadochroniarzy z por. sap. Antonim Mokrzeckim, powiększony o kolejnych słuchaczy z 1938/1939.
http://www.weu1918-1939.p...rzet_irvin.html
Ta kadra zasiliła Wojskowy Ośrodek Spadochronowy działający od 1939 przy Centrum Wyszkolenia Lotnictwa nr 2 w Bydgoszczy.

Polecam jeszcze to cudo -
http://audiovis.nac.gov.p...73f69ede079b03/
Poznań, 12.12.1936

parzydar

Tego zdjęcia z przysięgi jeszcze nie widziałem.

Lotnicy z 3PL. To pierwsza przysięga w nowych mundurach. Rozkaz wprowadzający nowe umundurowanie wszedł w maju 1936 r. W rozkazie tym ustalony był okres przejściowy do którego mogły być wykorzystywane stare mundury - był to o ile pamiętam marzec/kwiecień 1938 r.
Tutaj widać nowi rekruci już po nowemu. Widziałem zdjęcia datowane na początek 1938 r., na których piloci (głównie oficerowie) byli jeszcze po staremu.

ArturS · Dołączył: 24 Sty 2005 Posty: 3968 Skąd: Z piechoty

I wlasnie mundur z tych "przejsciowych" czasów jest na ekspozycji w MLP.

Przy okazji - z Darkiem swego czasu pamietam uwagi juz wymienialismy, ale co sądzicie o tej fotografii?

http://www.odkrywca.pl/fo.../fotmff_008.jpg

Sarna

Doskonałe zdjęcie starszego rocznika SPL Dęblin z wizytą w Belwederze '1938 -
http://audiovis.nac.gov.p...5a9319834dee95/

i SPL Dęblin w czasie ćwiczeń - niecodzienne zderzenie rogatywki z kombinezonem -
http://audiovis.nac.gov.p...5a9319834dee95/

ArturS · Dołączył: 24 Sty 2005 Posty: 3968 Skąd: Z piechoty

Kursy dla oficerów - obserwatorów?

Na takie kursy byli kierowani oficerowie takze spoza lotnictwa ( np por Kuropieska z 36ppLA w roku 1932).

Czytajac o poczatkach lotnictwa polskiego w latach 1918-1920 spotkac mozna bardzo duzo informacji mowiacych o tym jak deficytowe i cenne były to podowczas kwalifikacje. Stąd orgnizowaneo w czasie pokoju te kursy by miec w wojsku wykawalifikowanych obserwatorow lotniczych.

parzydar

Również przychylam się do tej opinii, że jest to kurs obserwatorów. Obserwatorzy byli uważani za dowódców załóg a pilot był od przysłowiowego wożenia. Dwóch po prawej to oficerowie (ppor) a trzeci siedzący wiekiem raczej również nie wygląda na podchorążego.

Co do zdjęcia z Odkrywcy - wyraźnie widać, że kolor patek różni się od koloru otoku. Zakładam, że ten sam kolor powinien dać ten sam odcień na czarno-białym filmie przy takim samym oświetleniu. Na mundurze nie ma żadnych innych lotniczych oznak. Obok kołpak i śmigło zdaje się od PZL P.11

ArturS · Dołączył: 24 Sty 2005 Posty: 3968 Skąd: Z piechoty

Sarna

Cytat:

Nie wiem czy prowadzono np specjalne kursy do kierowania ogniem artylerii z powietrza?

To bardzo ciekawe zagadnienie, zważywszy na szkolenia podchorążych lotnictwa (współdziałanie z broniami głównymi - zagadnienia taktyki broni głównych, wg. rutynowego planu zajęć dla obserwatorów).

W piechocie, artylerii, kawalerii działano na zasadzie 'współpracy z lotnikiem', czyli współdziałania poszczególnych rodzajów broni - przede wszystkim w walce ofensywnej, w dążeniu do natarcia). Kluczowym zagadnieniem dla broni artylerii był marsz ubezpieczony dywizji piechoty, w którym sygnał od lotnika - będący właśnie wynikiem obserwacji - uruchamiał wysunięcie baterii dalekonośnej 105 mm na czoło kolumny i rozpoczęcie ognia pośredniego granatami zwykłymi stalowymi wz. 31 na maksymalną donośność skuteczną (ok. 15 km). Chodziło o zdobycie przewagi ogniowej zanim jeszcze nieprzyjaciel zdążyłby rozpoznać kierunek, rodzaj, wielkość i znaczenie poruszających się naszych wojsk (czyli jeszcze bez dążenia do styczności z nplem).

W galerii zdjęć z pokazu Komisji Budżetowej Senatu, 1934 r.;
silnik Mercury prod. PZL Warszawa i prototypowy km PWU FK w Warszawie dla obserwatora -
http://audiovis.nac.gov.p...618e38410b5896/